De regio Utrecht heeft het hoogste aandeel mensen dat goederen of diensten via internet koopt: 91,5%. Flevoland (89,5%) had het op één na hoogste aandeel, gevolgd door de Ierse regio Noord- en West-Ierland (88,3%).

Dit komt naar voren in nieuwe cijfers van Eurostat over hoe de Europese consument zich door de digitale winkelstraten beweegt en waar zij vandaan komen.

Eurostat onderzocht data uit 2024 voor alle EU-lidstaten op volwassenheid van e-commerce. Dat houdt in: tachtig of meer procent van de volwassen populatie die digitaal winkelt.

Ze constateert dat ongeveer de helft van de 23 regio’s die hieraan voldoen zich in Nederland bevindt. Dat zijn alle Nederlandse provincies. De rest bevindt zich in Denemarken (4 regio’s), Ierland (alle 3 regio’s), Zweden (3 regio’s) en de Tsjechische hoofdstad Praag.

De onderkant van de lijst toont 21 EU-regio’s waar minder dan 40 procent online shopt voor producten en diensten.

De meeste van deze regio’s bevinden zich in het oosten en zuiden van Europa, waaronder Roemenië (6 regio’s), Bulgarije (5) en Zuid-Italië (6). De zuidoostelijke Bulgaarse regio Yugoiztochen had het laagste aandeel mensen dat goederen en diensten via internet bestelde (21,7%).

Ondanks de nog lage cijfers is er juist in de Oost-Europese landen sprake van een inhaalslag. Vergeleken met vier jaar geleden steeg Bulgarije van 11-20% naar 21-45% (verdubbeling in veel regio’s) en Roemenië van 16-37% naar 26-51%. Polen onderging een substantiële groei, met veel regio’s van ongeveer 40 procent naar 50-65 procent.

Oorzaak voor de oostelijke groeicijfers: de pandemie van het coronavirus. Die versnelde digitalisering in deze gebieden, maar creëerde ondanks de impuls geen fundamentele verandering. De digitale kloof in Europa blijft substantieel.

Foto Alex vd Slikke / Unsplash

Het wordt steeds duidelijker dat Tesla zo snel als mogelijk technologie uitbrengen voor zelfrijdende auto’s. In meerdere landen lopen proeven, draait men testritten en overwegen overheden.

In Zweden bijvoorbeeld kreeg de automaker toestemming (PDF) om in de stad Nacka (113.000 inwoners), nabij Stockholm, zijn zogeheten FSD-software te testen op de openbare weg met drie auto’s.

Speciaal getrainde chauffeurs zullen achter het stuur zitten, klaar om het over te nemen zodra ze merken dat de auto iets niet goed doet.

In Oostenrijk zoekt de autofabrikant nog naar dit soort bestuurders die de testen willen doen.

In Italië, Frankrijk en Duitsland zijn deze tests al wat verder gevorderd. Daar wordt het publiek uitgenodigd om mee te rijden met begeleide testen. Onderaan dit verhaal staan enkele video’s van gisteren van deze eerste testritten.

Dit soort acties is ongetwijfeld ook bedoeld om de publieke opinie te beïnvloeden. Tesla-baas Elon Musk wil zijn FSD-technologie en, daarop volgend, Cybertaxi’s breed uitrollen in Europa maar mag dat nog niet van de toezichthouders. Die moeten de techniek en de gevolgen van de inzet daarvan nog onderzoeken. Dat gaat Musk niet snel genoeg.

De Nederlandse RDW legt uit waarom dat niet zomaar kan. “Voordat een aanvraag om vrijstelling te verkrijgen voor de markttoelating van nieuwe technologieën in de Europese Unie kan worden ingediend, moet een fabrikant eerst aantonen dat een voertuig of systeem voldoet aan de regelgeving. Hiervoor moet de fabrikant een uitgebreide testprocedure doorlopen bij een typegoedkeuringsautoriteit. In Nederland is dit de RDW. Onderdeel van de testprocedure is onder andere testen op de openbare weg.“

Tesla hoopt begin volgend jaar in Nederland toestemming te krijgen voor, zodat het in alle EU-lidstaten met technische proeven kan beginnen.

In Spanje legt de overheid ook de laatste hand aan de regels waar dit soort technische proeven aan moet voldoen.

Eigenaren van een Tesla in de VS kunnen zich vanaf nu aanmelden om de geavanceerde ‘robotechnologie’ dertig dagen gratis te testen. Vermoedelijk gaat het om honderdduizenden wagens die aan de vereiste technische specificaties voldoen.

Enkele van de eerste Europese proefritten:

First public FSD demo drives in Germany. The car drives like a champ, with respect, confidence and smooth handling. Garbage truck and incoming traffic? Hold my @TeslaSlovakia @TeslaClubAT @1TeslinaOnTour @1florianschmid @huntinspeedsk @teslaownersSV @teslaeurope pic.twitter.com/AqlQsFHP3E

— Kristian Kratochvil (@TheKikoKK) December 1, 2025

FSD Supervised in Europe! ⁦@Tesla_Calle⁩ and myself have just experienced one of the first testdrives in Europe. Location: Düsseldorf, Germany. Amazingly smooth and safe drive in one of the busiest areas. We are so very impressed. Europe needs FSD Supervised asap! ⁦⁦ pic.twitter.com/eNfom80Mio

— Esther Rebers (@EstherRebers) December 1, 2025

Here it is from Verona, Italy pic.twitter.com/8LVtBLeMoY

— 20 TRILLIONS $TSLA (@MaxPinelli) December 1, 2025

I got to ride with Tesla’s FSD Supervised in France (near Toulouse)

Here is a short clip of it

The ride was smooth, occasionally hesitant to jump into a roundabout or intersection, but overall quite human-like, confident and adapted to Europe’s way of driving

9/10 pic.twitter.com/IObuQCFx4l

— Romain Hedouin – Unit Police (@RomainHedouin) December 1, 2025

Foto: Aditya Chinchure / Unsplash

Vervoersplatform umob, dat het gebruik van deelmobiliteit, taxi en openbaar vervoer volledig integreert in één app, wordt zichtbaar in het Londense stadsverkeer.

De Nederlandse app, waarmee je onder meer fietsen en scooters van bijvoorbeeld Lime en Felyx huurt, mag zijn merk-met-QR-code gaan stickeren op de 2.700 fietsen van verhuurder Forest.

Op het eerste oog lijkt dat niet meer dan een sticker, maar voor de reiziger die zich dagelijks door Londen beweegt met gedeeld vervoer is het een eye-opener. Het zal hem namelijk snel duidelijk worden, dat de Nederlandse app álle apps van fiets- en stepverhuurders overbodig maakt. Umob is een soort Booking.com voor vervoerders: het biedt vanuit één interface toegang tot alle beschikbare zadels, OV-modaliteiten en aangesloten taxi’s.

Nederlandse gebruikers van het Rotterdamse Umob kunnen op dit moment al terecht bij de buitenlandse takken van internationale verhuurders en vervoerders die ook in Nederland actief zijn. Dat is in die betreffende landen echter amper bekend omdat die stickers en andere merkuitingen ontbreken. Daar komt in Londen dus nu verandering in en, als het aan oprichters Raymon Pouwels en Bibi Jorissen ligt.

De laatste is ceo en was in een vorig leven netwerkmanager bij Greenwheels. Pouwels was mede-oprichter en directeur bij GO Sharing.

Umob, een zogeheten mobility-as-a-service (MaaS)-platform, is actief in 26 landen in Europa. Dit omvat meer dan 400 steden. De nieuwe internationale focus, het stickers, is dus niet toevallig. In Nederland werkt Umob momenteel samen met zo’n twintig partijen. Veel meer worden het ook niet, zegt Pouwels tegen Emerce.

De anderhalf jaar oude app heeft 250.000 gebruikers in Europa, waarvan ongeveer driekwart uit Nederland komt. Voor de expansie leunt het ook stevig op kruisbestuiving tussen steden. Nederlandse gebruikers die op reis gaan, gebruiken de app ook elders in binnen- en buitenland, wat de waarde van het platform vergroot.

Een Nederlander die op Lime-fietsen rijdt, kan in bijvoorbeeld Stockholm met dezelfde app een Voi-fiets pakken en daarna een Uber-taxi. Wie vervolgens doorreist naar Barcelona stapt daar op een step van Bird en fietst terug met Lime of neemt bij regen een taxi van Cabify. Alles op een en hetzelfde account.

In Londen toont de start-up app-advertenties in de Forest-app. Als het regent dan krijg je optie naar umob te klikken voor een taxi.

Pouwels benadrukt dat zijn klanten breder zijn dan alleen de vaste afnemers van deelmobiliteit. “Wij richten ons juist op die 99 procent die dit niet dagelijks gebruikt.” Er is ruimte zat voor groei. De data laat zien, dat een publieke vervoersmodaliteit gemiddeld iets meer dan dertig minuten per dag is bezet. Er is dus nog 97 procent ruimte voor groei.

Het bedrijf beweert dat mensen via hun platform vijf keer meer ritten maken dan bij traditionele aanbieders. Die claim vormt de kern van het businessmodel: Umob wil vooral schaal creëren door het gebruik van het netwerk te vergroten. Het platform is momenteel aanwezig in 26 landen met toegang tot een half miljoen deelvoertuigen. Als er een nieuwe partner wordt toegevoegd, gaat Umob vaak in één keer een heel land in.

De ambitie reikt verder dan alleen de consolidatie van bestaande diensten. Begin 2027, zo stelt Pouwels, wil het bedrijf een planning kunnen maken voor gebruikers. “Nu is het pay-as-you-go. We willen naar: morgenochtend naar werk, wij maken de planning dan voor je. Modaliteit maakt niet uit.” Die verschuiving moet ook de betaalbaarheid vergroten.

Het bedrijf overweegt abonnementsmodellen te testen in kleinere steden, waarbij niet meer per minuut wordt afgerekend maar op basis van onbeperkt gebruik.

Alle groei wordt aangejaagd door data. Bij elke scan van een QR-code ziet Umob waar mensen aankomen, overstappen en wat de invloed van het weer is op de keuze voor een vervoermiddel. Die informatie helpt bij het onderbouwen van marketingbeslissingen en het verbeteren van de routeplanner, die binnenkort wordt vernieuwd. Ook kunstmatige intelligentie wordt ingezet, zowel om de beste vervoersopties te suggereren als bij de softwareontwikkeling zelf.

De inzet op voertuigbranding in grote Europese steden past in die datagedreven aanpak. Als Umob met stickers maar een paar procent van de klanten weet te pakken in drukke markten als Parijs en Londen, kan dat volgens Pouwels al een aanzienlijke impact hebben. Of die strategie de slag om de Britse markt en andere Europese steden daadwerkelijk gaat beslissen, moet de komende tijd blijken.

In totaal zijn nu veertienduizend voertuigen bestickerd.

Umob werkt met een team van 25 man, van wie 17 developers. “Alles bij ons draait om software, data en schaal.” Het bedrijf haalde in de afgelopen twee jaar 11,5 miljoen euro venture capital op. De meest recente ronde was een uitbreiding op de Series A van 3,5 miljoen euro in juni 2025.

“We hebben een stabiele basis om op door te bouwen. Alles doen we in house en we werken met langdurige contracten. De grootste concurrent is de eigen auto van reizigers.”

Voor de derde keer organiseert het bedrijf AIMAZE de ‘AI Awards’ en maakte de nominaties bekend.

Belangstellenden kunnen tot 12 januari hun stem uitbrengen in zeven categorieën met Nederlandse personen, titels, bedrijven en initiatieven.

De prijsuitreiking vindt plaats op donderdag 15 januari.

Genomineerden zijn verdeeld over de volgende categorieën:

• Person of the Year – Voor individuen die een significante bijdrage leveren aan AI-ontwikkeling
• AI Company – Voor bedrijven die innovatief AI-technologie inzetten
• Best Educator – Voor educatieve initiatieven en trainingsorganisaties
• Best Speaker – Voor sprekers die AI-kennis toegankelijk maken
• Best AI Startup – Voor startups die AI-oplossingen ontwikkelen

• Best AI Book – Voor publicaties over AI en praktische toepassingen
• Best AI Podcast – Voor podcasts die AI-onderwerpen behandelen
Hier staan de winnaars van de eerdere jaren.

KPN Legends of Gaming viert zijn tiende jubileum met Legends of Gaming X. Dit seizoen wordt groots gevierd met onder andere live studio finales met publiek, een grotere rol voor Snapchat, de terugkeer van The LEDGE en een vernieuwde line-up van creators.

Legends of Gaming [?] is het grootste gamingtoernooi waarin YouTubers als Legends tegen elkaar strijden. Op YouTube heeft het kanaal een 533.000 abonnees. De afgelopen negen edities genereerden samen 199 miljoen weergaven en 26 miljoen uur kijktijd met 820 video’s.

Het project is van de hand van KPN en team5pm en is een vehikel van de telecomaanbieder om zijn glasvezelinternet te promoten.

De line-up van dit seizoen bestaat onder andere uit Don Gamemeneer, die alle tien seizoenen te zien was, samen met Egbert, Stefan de Vries, Frank Slotta, Sean Demmers, StreamwithLien, Qucee, Chatmo en Don Kaaklijn.

Legends of Gaming X vergroot zijn aanwezigheid op Snapchat met regelmatige updates om jongere fans te bereiken en een nieuw publiek aan te trekken. The LEDGE, een geheim gehouden deelnemer, neemt het kanaal over met hints over zijn identiteit, beelden achter de schermen en Q&A’s.

De shortform-aanpak via Snapchat, TikTok, Instagram Reels en YouTube Shorts is gericht op het maximaliseren van het bereik en het aantrekken van nieuwe kijkers naar de afleveringen.

Bol is partner en vergroot de cross-promotie via bol.gaming.

Black Forest Labs uit, hoe kan het ook anders, het Zwarte Woud haalt driehonderd miljoen dollar groeigeld op in de Series B-financieringsronde.

De maker van de Flux beeldmodellen haalt het nieuwe geld op tegen een waardering van 3,25 miljard dollar.

Zittende aandeelhouders a16z, NVIDIA, Northzone, Creandum, Earlybird VC, General Catalyst en BroadLight Capital doen mee. Nieuwe aandeelhouders zijn Salesforce Ventures, Anjney Midha (AMP), Temasek, Bain Capital Ventures, Air Street Capital, Visionaries Club, Canva en Figma Ventures.

Dat zijn stuk voor stuk grote, klinkende namen uit de hoe van de kapitaalkrachtigste investeerders.

“Onze open modellen zijn de populairste afbeeldingsmodellen op Hugging Face en onze bedrijfsmodellen behoren tot de meest gebruikte modellen op platforms zoals Fal.ai, Replicate en TogetherAI. Partners van Adobe en Canva tot Meta en Microsoft bouwen voort op onze modellen om nieuwe creatieve ervaringen te creëren.”

De twee grootste concurrenten van Black Forest Labs’ text-to-image modellen zijn Stable Diffusion van Stability AI en Nano Banana van Google.

Na het fiat van de Europese Commissie vorige week hebben de reclameconcerns Omnicom en IPG het samengaan van de organisaties afgerond.

In de nieuwe constellatie heeft Omnicom zestig procent van de aandelen en Interpublic Group veertig.

Het gecombineerde bedrijf, met een gecombineerde omzet van meer dan 25 miljard dollar, zal op de New York Stock Exchange worden verhandeld onder het tickersymbool OMC.

De aandacht van de twee groepen wordt nu naar de interne processen verlegd voor integratie en het vormen van een nieuw, gezamenlijk gezicht. Zoiets kan makkelijk twaalf tot achttien maanden duren. Dat is veel tijd in een omgeving waarin concurrenten ontslagrondes doorvoeren en winstwaarschuwingen geven.

Adwise zet naar eigen zeggen een belangrijke stap in zijn internationale expansie met de opening van een nieuwe vestiging in Düsseldorf. Wat jarenlang een grens leek, wordt hiermee de springplank voor verdere groei.

Met de uitbreiding naar Duitsland lanceert het digitale bureau een nieuw DACH Center of Excellence, bedoeld om organisaties te helpen hun internationale ambities om te zetten in ‘voorspelbare en blijvende groei’. De vraag naar ondersteuning in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland nam de afgelopen jaren sterk toe, waardoor fysieke aanwezigheid in de regio een logische volgende stap werd.

“We staan nu letterlijk én figuurlijk dichter bij de markt die we al jaren vooruithelpen,” zegt CEO Gijs Westerbeek. “Met onze vestiging in Düsseldorf kunnen we klanten nog beter ondersteunen bij expansie in de DACH-regio, met scherp oog voor cultuur, consumentengedrag en lokalisatie.”

Adwise vestigt zich in de MedienHafen, het creatieve centrum van Düsseldorf en thuisbasis van internationale merken, digitale start-ups, scale-ups en Europese ambitie. Volgens het bureau is succes in de DACH-regio afhankelijk van het samenspel tussen menselijk inzicht, data, technologie en culturele kennis.

Vanuit de nieuwe locatie werkt Adwise met één geïntegreerd internationaal model, waarbij lokale expertise wordt versterkt door de kracht van de data-, creatie- en AI-teams.

De nieuwe vestiging in Düsseldorf geeft bedrijven toegang tot lokale marktkennis, talent en bewezen groeimodellen. De stap sluit naadloos aan bij de missie van Adwise: merken duurzaam vooruithelpen door slimme verbindingen te leggen tussen strategie, menselijk inzicht, data, creativiteit en technologie.

Retail Media staat prominent op de agenda en raakt steeds meer ingeburgerd, maar ten opzichte van het buitenland lopen we in Nederland toch nog wat achter. Retailers stappen in een nieuw speelveld en moeten wennen aan een andere rol. Dat concluderen Corine Noordhoff (bijzonder hoogleraar retail marketing aan Universiteit Groningen) en Nico Rijkhoff (voorzitter Task Force Retail Media bij de BVA) in Emerce TV.

‘Retail media is natuurlijk best wel gehyped,’ zegt Noordhoff. ‘Ik denk dat er heel veel waarde uit te halen valt, maar we zien ook wel dat na de initiële hype we misschien eventjes moeten acclimatiseren aan de nieuwe rolverdelingen en de uitdaging die dat met zich meebrengt.’

In vergelijking met het buitenland, zoals de VS, waar de technologie soms verder ontwikkeld is en partijen eerder gestart zijn, doet Nederland het niet per se slecht, maar zijn schaal en tijd factoren die andere landen voorsprong geven.

De gesprekspartners onderscheiden drie fases: de eerste kenmerkt zich door fundamentele functionaliteit, zoals gesponsorde producten op een website. De tweede is meer gericht op omnichannel, met een streven naar een naadloze ervaring. De derde fase omvat de ambitie om een echte mediaspeler te worden met strategische partnerships in het hele ecosysteem (inclusief merken en technologieleveranciers). Op dit moment bevindt de sector zich op een kruispunt naar de derde fase, hoewel het nog primair een sales- en conversie-instrument is.

Want er zijn nogal wat uitdagingen. Het is nog altijd lastig om inzichtelijk te maken wat investeringen in retail media opleveren. Het personaliseren van boodschappen over alle kanalen heen is ook moeilijk, omdat individuele herkenning lastig is. Het vermogen tot personalisatie hangt af van het kunnen herkennen van de klant, waarvoor data en loyaliteitssystemen cruciaal zijn.

Een ander belangrijk knelpunt is het gebrek aan standaarden voor meting en rapportage over de verschillende kanalen en spelers heen. Het vergelijken van resultaten is uitdagend door de complexiteit van de mediaketen en verschillende attributiemodellen.

Retail Media is soms duurder dan grote platforms zoals Google of Meta. De premium propositie is deels gebaseerd op de relatie en het aankoopmoment. Een duidelijkere koppeling tussen de effecten en de prijs zou de groei kunnen versnellen, stellen Noordhoff en Rijkhoff.

Hoewel customer experience overal belangrijk is, is het nog een uitdaging om technologie, data en omnichannel-oplossingen naadloos te integreren vanuit het perspectief van de klant.

Er is concurrentie van grote platforms, zoals Google en Meta, die lagere prijzen hanteren. Ook platforms zoals TikTok en Temu worden genoemd als concurrenten, mede door hun sterke datagedreven aanpak en focus op klantervaring. Merken gebruiken platforms zoals TikTok om specifieke doelgroepen te bereiken met relevante content die ook commerciële koppelingen mogelijk maakt.

De Nederlandse markt heeft gelukkig wel unieke kenmerken, zoals het ontbreken van dominantie door één speler zoals Amazon en een divers medialandschap. Dit onderstreept de noodzaak voor goede standaarden om de inzet over verschillende kanalen te kunnen vergelijken.

De video Gaat retail media zijn belofte waarmaken is onderdeel van een verzameling video’s rond het thema retail media. Ze zijn na registratie gratis te bekijken.

Terwijl consumenten uitkijken naar koopjes op Black Friday, luidt FNV de noodklok over de gevolgen voor duizenden pakketbezorgers en koeriers. In een nieuw gelanceerde campagne stelt de vakbond dat de dagen rond Black Friday voor veel medewerkers in de sector geen feest zijn — maar juist een periode van extreem zware en onveilige arbeid.

Volgens een recente enquête onder pakketbranche-medewerkers kampt maar liefst 85 procent met klachten aan rug, schouders, polsen, knieën of nek. 72 procent gaf aan medische problemen te hebben door het werk, en 65 procent moest zich wel eens ziek melden door overbelasting. Een kwart van de respondenten gaf zelfs aan minder uren te werken omdat het werk te zwaar werd.

De werkomstandigheden zijn pittig: bezorgers rijden op een gemiddelde route 120 tot 150 stops per dag, met uitschieters tot 180 à 200 stops. Daarbij komt dat veel medewerkers dagelijks zware pakketten tillen — vaak zonder duidelijke grens aan gewicht — en daarnaast klagen zij over onhygiënische of onveilige sorteercentra, slechte ventilatie, te weinig pauze en gebrek aan goede hulpmiddelen. 

FNV roept de politiek op om in te grijpen. Op 9 december overhandigt de bond een manifest aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met het verzoek om bindende arbo-regels voor de koerierssector. Volgens de bond is ‘de tijd van advies en hopen op de goede wil van bedrijven voorbij’ — de huidige situatie eist te veel slachtoffers.

FNV wil dat regels worden verplicht die maximale pakketgewichten, pauzetijden, hulpmiddelen en een veilige werkomgeving garanderen. Alleen dan is volgens de bond structurele verbetering mogelijk.

In oktober 2025 was de onlineomzet 4,8 procent hoger dan in oktober 2024. Webwinkels (als hoofdactiviteit verkoop via internet) hebben 4,7 procent meer omgezet dan in dezelfde maand een jaar eerder. De onlineomzet van winkels, waarvan de verkoop via het internet een nevenactiviteit is (multichannelers), was meer dan 5 procent hoger.

De onlineomzet van winkels in voedingsmiddelen en drogisterijen, winkels in consumentenelektronica en winkels in overige non-foodartikelen was in oktober 2025 hoger dan in oktober 2024. De onlineomzet van winkels in kleding- en modeartikelen lag in oktober 2025 lager dan in oktober 2024.

De totale detailhandel heeft in oktober 3,1 procent meer omgezet dan in oktober 2024, volgens cijfers van het CBS. Het verkoopvolume was 1,6 procent hoger. De omzet van de non-foodsector (inclusief detailhandel niet-in-winkel) groeide met 3,1 procent en de omzet van de foodsector (winkels in voedings- en genotmiddelen) met 3,2 procent.

De omzet van de non-food (inclusief detailhandel niet-in-winkel) groeide in oktober 2025 met 3,1 procent. Het volume (de voor prijsveranderingen gecorrigeerde omzet) was 2,5 procent hoger dan een jaar eerder.

De omzet van winkels in schoenen en lederwaren was hoger dan een jaar eerder. Ook winkels in meubels en woninginrichting, drogisterijen, winkels in recreatieartikelen, kledingwinkels en winkels in doe-het-zelfartikelen (inclusief keukens en vloeren) boekten in oktober 2025 meer omzet dan in oktober 2024. De omzet van winkels in consumentenelektronica lag in oktober 2025 lager dan in dezelfde maand een jaar eerder.

AI heeft geleid tot record online bestedingen op Black Friday: Amerikanen gaven vrijdag 11,8 miljard dollar uit, aldus Adobe Analytics.

AI-gestuurde shopping-tools leidden dit jaar tot een forse stijging van de online uitgaven op Black Friday, nu veel consumenten fysieke winkels mijden en chatbots gebruikten om prijzen te vergelijken en kortingen te vinden.

Amerikaanse kopers gaven een recordbedrag van 11,8 miljard dollar uit — een stijging van 9,1 procent ten opzichte van 2024. Adobe becijfert deze uitgaven op grond van 1 biljoen bezoeken aan Amerikaanse webwinkels.

Ondanks zwakke economische vooruitzichten — een arbeidsmarkt met relatief veel werkloosheid, consumentenvertrouwen op het laagste punt in maanden en stijgende prijzen — nam de vraag naar online shoppen toe.

Volgens Mastercard SpendingPulse steeg de e-commerce omzet met 10,4 procent, terwijl fysieke winkelverkopen slechts met 1,7 procent groeiden vergeleken met het voorgaande jaar.

Het gebruik van AI-gestuurde winkeltools explodeerde: het verkeer naar retailwebsites groeide volgens Adobe met 805 procent ten opzichte van vorig jaar, onder meer dankzij chatbots als Sparky van Walmart of Rufus van Amazon.

Populaire aankopen op Black Friday waren onder andere speelgoed zoals LEGO-sets, consoles en games, maar ook elektronica en huishoudelijke apparaten; denk aan oordopjes van Apple en mixers van KitchenAid.

Mondiaal hebben AI-agents naar schatting zo’n 14,2 miljard dollar aan online omzet gegenereerd op Black Friday, waarvan 3 miljard dollar in de Verenigde Staten.

Salesforce komt tot een hoger bedrag aan online bestedingen in de VS op Black Friday van 18 miljard dollar — een stijging van 3 procent ten opzichte van vorig jaar, met luxe kleding en accessoires onder de populairste categorieën.

Zelfs al gaven Amerikaanse consumenten dit jaar meer uit, door prijsstijgingen daalde het aantal aangekochte artikelen per transactie. Kortingen bleven nagenoeg gelijk vergeleken met 2024, maar door de hogere verkoopprijzen voelde het voordeel minder groot.

De verwachting is dat de online uitgaven voor Cyber Monday — traditioneel de grootste online winkeldag van het jaar — dit jaar zelfs nog hoger liggen: naar schatting 14,2 miljard dollar, volgens Adobe.

Foto Max Fischer (cc)

De Nederlandse auto-advertentiesites AutoTrack en Gaspedaal.nl zijn in handen gekomen van de internationale groep Autoscout24.

Ze blijven elk wel onder hun afzonderlijke merknamen actief.

In een korte verklaring https://www.autoscout24.nl/bedrijf/algemeen-en-producten/autoscout24-autotrack-en-gaspedaal-nl-slaan-handen-ineen/ leggen ze uit: “De merken richten zich op het verbeteren van de ervaring voor zowel autobedrijven als consumenten: dealers op AutoTrack profiteren van de uitgebreide oplossingen van het technologieplatform van AutoScout24 en AutoScout24.nl profiteert van het bereik van Gaspedaal.nl.”

AutoScout24 heeft naar eigen zeggen ongeveer 30 miljoen gebruikers per maand in Europa. Het platform is actief in 18 landen en beschikt over meer dan 2 miljoen voertuigen en meer dan 43.000 dealerpartners.

Het internationale portal kwam in 2020 https://www.scout24.com/en/news-media/news/detail/scout24-ag-completes-sale-of-autoscout24 voor 2,8 miljard euro in handen van de Amerikaanse investeerder Hellman & Friedman.

Gaspedaal https://www.gaspedaal.nl/ en Autotrack https://www.autotrack.nl/ kwamen in 2019 onder één dak https://www.emerce.nl/nieuws/gaspedaalnl-tmg-autotracknl-bundelen-krachten toen uitgevers De Persgroep en Telegraaf Media Groep onderbrachten in een joint-venture.

Afgelopen dinsdag 25 november vonden er 18,4 procent meer betalingen plaats met iDEAL dan een jaar geleden.

Alle indicatoren wijzen erop dat het verschijnsel Black Friday is opgerekt van een dag naar een week naar nu een maand. Dat weerhoudt de Nederlandse consument er niet van om deze week toch weer verkooprecords te boeken.

Nieuwe cijfers van iDEAL, de internetkassa van webwinkels, laat zien dat vanaf dinsdag er weer nieuwe pieken werden bereikt.

Hoe de vandaag, Black Friday, de geschiedenisboeken ingaat, is pas morgen duidelijk in de nieuwe rapportage. Als de trend van vorig jaar doorzet, kan dinsdag wel eens de nieuwe black Friday zijn gebleken.

Foto: Markus Spiske / Unsplash

Klarna brengt een digitale munt uit op een blockchain om intern zijn digitale bedrijfs- en betaalprocessen te optimaliseren.

Onder de naam KlarnaUSD brengt het volgend jaar een eigen stablecoin uit. Die draait op Tempo, de layer-1-blockchain die Stripe samen met investeerder Paradigm ontwikkelt.

Daarmee wordt Klarna de eerste digitale bank die een token uitgeeft op dit netwerk.

De stablecoin staat nu live op het testnet van Tempo en is gekoppeld aan de Amerikaanse dollar. De daadwerkelijke lancering op het mainnet volgt in 2026. KlarnaUSD is ontwikkeld door Bridge, een stablecoininfrastructuurleverancier die eigendom is van Stripe.

In een persbericht zeggen de Zweden: “Grensoverschrijdende betalingen genereren naar schatting jaarlijks 120 miljard dollar aan transactiekosten. We zien stablecoins als een manier om de kosten voor zowel consumenten als handelaren drastisch te verlagen.” Het is niet duidelijk op hoeveel kostenbesparingen men rekent.

De publieke markt voor stablecoinmarkt ondergaat forse krimp in november. De totale cryptomarktkapitalisatie daalde met ongeveer dertig procent tussen oktober en november waardoor meer dan 1.300 miljard dollar aan digitale muntwaarde verdampte.

Het Europees Parlement roept op tot een Europese minimumleeftijd van 16 jaar voor minderjarigen die zonder toestemming van hun ouders sociale media willen gebruiken.

Mét toestemming en toezicht van ouders zou dat vanaf dertien jaar moeten kunnen.

De roep om strengere regels voor sociale media komt nu verschillende EU-landen meer beperkingen op sociale media voor kinderen voorbereiden. Het parlement probeert hier met zijn oproep lijn in te brengen.

Het voorstel van de Deense rapporteur Christel Schaldemose werd woensdag aangenomen met 483 stemmen voor, 92 tegen en 86 onthoudingen.

Dit is een signaal aan de Europese Commissie om de materie op te nemen in voorstellen die uiteindelijk leiden tot nationale wetgeving.

De Deense sociaaldemocraat doet meerdere voorstellen om kinderen te beschermen tegen te grote invloeden uit sociale media. Daaronder: een verbod voor aanbevelingsmechanismen richting minderjarigen, bescherming tegen kidfluencing en digitale overtuigingsmechanismen in het algemeen.

Om een betere naleving van de Digital Services Act (DSA) te stimuleren, stellen de europarlementariërs voor om seniore managers bij techbedrijven persoonlijk aansprakelijk te stellen in geval van ernstige en aanhoudende niet-naleving, met name wat betreft de bescherming van minderjarigen en leeftijdsverificatie.

In Australië is de wetgeving al verder dan in de EU. Daar moeten Facebook, Instagram, TikTok, Twitch en Snapchat ervoor zorgen dat jongeren onder de 16 jaar geen accounts meer kunnen openen en dat bestaande accounts vanaf 10 december worden gesloten.

Foto: Robert Collins / Unsplash

Online drogist Plein is op zowel financiële als e-commercemetrics zo goed bezig dat het de nummer 1-positie krijgt in een Top 25 best presterende e-commercebedrijven.

Pink Gellac staat op nummer twee, Stoov en Kamera Express volgen en Badge Direct en EQOM Group sluiten de top vijf af met een gedeelde plek.

De eerste gevestigde mastodont in Nederlands e-commerce is Coolblue, dat op plek acht staat in de top 25.

Deze rangschikking is anders in de zin dat er niet louter wordt gekeken naar hoeveel spulletjes een winkel verkoopt. Het lijst door M&A-adviesbureau Aeternus en Vivecommerce combineert financiële cijfers met prestatie-indicatoren die in e-commerce gebruikelijk zijn.

Daarvan wordt een gewogen gemiddelde berekend. Buitenlandse bedrijven en die waarvan uitgebreide jaarrekeningen ontbreken voor 2023 worden niet meegerekend.

Vanuit zijn eigen expertise schetst Aeternus dat de Nederlandse overnamemarkt in e-commerce aanzienlijk volwassener is geworden. Waar de sector jarenlang werd geteisterd door bescheiden dealactiviteit en terughoudende investeerders, zien ze nu een duidelijke koersverandering.

Het aantal webshops met een omzet boven de tien miljoen euro, precies de kandidaten die interessant zijn voor investeerders, groeit merkbaar. Deze ondernemingen beschikken doorgaans over gezonde winstmarges en loyale klantenkringen, de precieze ingrediënten die kopers zoeken.

Private equity- en venture capital-partijen hebben e-commerce ontdekt als investeringsthema. Waar zij decennialang voorzichtig bleven, onder meer vanwege angst voor marktplaatstsdominantie en slechte winstgevendheid, ziet het M&A-kantoor sinds drie tot vier jaar een fundamentele omslag. Recente deals illustreren dit: Parcom in Elektramat, Mentha in Petite Amélie, 3i in VakantieDiscounter en H2 Equity Partners in Plutosport.

De waardering van e-commerce bedrijven wordt primair gestuurd door schaalbaarheid, klantloyaliteit, databezit, onderscheidend vermogen en operationele efficiëntie. Dit verklaart waarom niche-spelers en ondernemingen met gespecialiseerde productkennis juist interessant zijn voor strategische kopers.

CMO’s krijgen er een nieuwe type publieksgroep bij met wie ze rekening moeten houden in hun communicatie: shoppingbots.

Onderzoeker Kantar schetst een ontwikkeling waarbij de marketingchef van de toekomst rekening moet houden de menselijke brein aan de ene kant en met kille data- en bitvreters in de vorm van AI-agents aan de andere kant.

In het nieuwe rapport Marketing Trends 2026 schrijven ze: ”CMO’s moeten mensen blijven overtuigen en entertainen via traditionele kanalen die de aandacht trekken, maar aan de andere kant moeten ze de niet-menselijke consumenten actief bedienen.”

Dat klinkt abstract, maar wat Kantar bedoelt is dat steeds meer consumenten AI-bots gebruiken tijdens het online zoeken, oriënteren en shoppen. Die bots sturen op hun beurt weer AI-agents de wereld in om sites en databases te ontginnen om daarmee keurige geformuleerde zoekantwoorden te geven.

“Aankoopbeslissingen worden in toenemende mate bemiddeld door generatieve AI en -agenten die merken en hun content zullen aanbevelen. Voorlopig koopt technologie geen dingen, mensen doen dat. De taak van de CMO is dus om merken te bouwen waar mensen van houden en om meer aanwezig te zijn, zodat modellen prioriteit geven aan hun merken.“

Praktisch bekeken houdt dat in, dat productkenmerken, servicedetails, handleidingen, ervaringen en content
breed vindbaar moeten zijn. Marketeers moeten ook de rol begrijpen die empathie en emotie kunnen spelen bij transacties met agenten.

“Driekwart (74%) van degenen die AI-assistenten gebruiken zoekt regelmatig naar AI-gestuurde aanbevelingen. Modellen moeten vertrouwd zijn met de betekenis van merken en hetgeen zij te bieden hebben, bijvoorbeeld recepten of instructievideo’s.”

Aan deze nieuwe impuls in het oriëntatieproces ligt een gedragsverandering ten grondslag. “Consumenten delegeren routinetaken aan AI, waardoor de directe menselijke betrokkenheid bij het winkelen afneemt. OpenAI’s recente aankondiging van een browser met ingebouwde AI-agenten is hiervan een voorbeeld, waardoor browsen een proactieve, op intentie gebaseerde ervaring wordt.”

Kantar stelt dat CMO’s voor een dubbele uitdaging staan: traditionele kanalen behouden om mensen emotioneel te betrekken en er tegelijkertijd voor zorgen dat merken agent-ready zijn voor aankopen via machines.

Foto: met AI gegenereerd

Het Groningse adserving platform PEXI introduceert een publieke MCP-server waarmee marketeers hun digitale campagnes kunnen aansturen via tools als ChatGPT en Claude.

De stap markeert een nieuwe fase in de automatisering van digitale marketing.

PEXI maakt het mogelijk om campagnes rechtstreeks te beheren via chat. Waar marketeers voorheen door interfaces en spreadsheets moesten klikken, volstaat nu een simpele prompt om banners bij te werken, resultaten te analyseren of tracking tags te genereren.

De technologie werkt via het Model Context Protocol, een algemeen geaccepteerde standaard uit de stal van Anthropic die integratie met verschillende AI-tools mogelijk maakt.

De lancering volgt kort op de introductie van een nieuwe adserver waarmee PEXI selfservice advertising toegankelijker maakt. Met de MCP-server breidt het platform uit naar AI-gestuurde workflows.

De server haalt performance-cijfers op en presenteert die direct in de chat. Een marketeer die wil weten welke Black Friday-campagnes goed presteren, krijgt binnen seconden inzicht in de relevante metrics per kanaal. Ook aan de operationele kant verandert er het nodige. Taken als het genereren van advertentietags, het koppelen van landingspagina’s of het verwerken van trackers kunnen via één prompt worden uitgevoerd.

De MCP-server is openbaar beschikbaar en werkt met verschillende AI-tools die de standaard ondersteunen, waaronder N8N voor workflow-automatisering. PEXI richt zich met het platform op merken, bureaus en publishers die digitale campagnes op schaal uitvoeren. Tot de klanten behoren MediaMarkt, Videoland, DPG Media en Bol.com.

Volgens een nieuw rapport van Techleap sluit de bestaande Nederlandse regelgeving, die is ontworpen voor bedrijven met stabiele structuren en langdurige dienstverbanden, steeds minder goed aan op de realiteit van jonge, snelgroeiende en internationaal opererende bedrijven in sectoren als AI, semiconductors, medtech en energie. 35 procent van hen geeft aan een overwegend positief beeld te hebben, onder meer dankzij goede basisvoorzieningen, sterke instituties en professionele werkomstandigheden.

Ook regelingen als de kennismigrantenregeling, het zoekjaar voor buitenlandse afgestudeerden, de expatregeling en stimuleringsinstrumenten zoals WBSO en de werkkostenregeling worden gezien als belangrijke pluspunten.

Tegelijkertijd ervaren veel ondernemers serieuze obstakels die hun groei remmen en voor een ongelijk internationaal speelveld zorgen.

De grootste knelpunten zijn de twee jaar durende loondoorbetalingsplicht bij ziekte, het inflexibele ontslagrecht, de beperkte ruimte binnen cao- en pensioenstelsels en de hoge administratieve lasten. Ondernemers benadrukken daarbij dat zij géén pleidooi houden voor minder werknemersbescherming, maar voor duidelijkere regels, eenvoud en een evenwichtigere verdeling van risico’s.

Het rapport schetst enkele beleidsrichtingen die het stelsel beter moeten laten aansluiten op de groeidynamiek van startups en scaleups:
• Verkort de loondoorbetalingsplicht bij ziekte, waarna een publieke verzekering de bescherming overneemt. Dit vermindert financiële risico’s voor werkgevers en houdt de inkomenszekerheid voor werknemers overeind.
• Vereenvoudig contract- en ontslagprocedures, met snellere routes en minder administratieve lasten. Ook het concurrentiebeding zou gemoderniseerd moeten worden.
• Maak meer maatwerk mogelijk binnen cao’s en pensioenregelingen, zodat startups passende afspraken kunnen maken en moderne beloningsmodellen op basis van medewerkersparticipatie kunnen inzetten.

“Laat dit rapport het startschot zijn voor het gesprek over keuzes die onze toekomst bepalen,” zegt Marije Dijksma, Public & Government Affairs Manager bij Techleap. “Het stelsel is niet ontworpen voor de unieke dynamiek van startups en scaleups, terwijl die bedrijven cruciaal zijn voor de internationale concurrentiekracht van Nederland. Het gaat hierbij niet om het afzwakken van bescherming, maar om het moderniseren van het systeem zodat deze bedrijven kunnen blijven groeien.”

Ook scaleups herkennen de geschetste problemen. “Wij zijn trots dat we vanuit Nederland kunnen opschalen, maar de obstakels maken dat uitdagend,” zegt Marieke van Iperen, CEO en medeoprichter van Settly. “Startups en scaleups bewegen snel. Om uit te groeien tot gevestigde bedrijven hebben zij flexibiliteit nodig om mee te bewegen met een veranderend economisch en technologisch landschap.”

Techleap benadrukt dat Nederland pas optimaal kan profiteren van het groeipotentieel van startups en scaleups als de arbeidsmarkt moderner, flexibeler en toekomstbestendiger wordt. Zonder aanpassingen kunnen jonge techbedrijven minder snel opschalen, wat uiteindelijk banen, innovatie en de internationale positie van Nederland kan schaden.